Los Glaciares National Park

Het immense gebied van Los Glaciares telt 47 grote en 200 kleinere gletsjers. Met de 5 km brede en 30 km lange Perito Moreno-gletsjer als bekendste. Maar veel mensen weten niet dat het niet de breedste gletsjer hier is. Deze immense ijsmassa ligt in Argentinië, midden in Patagonië. Dit zijn de beste tips voor je bezoek. Met informatie over excursies, tours en wandelroutes. Neem de tijd in dit natuurgebied. Er is ongekend veel te doen en zien. Lees hier mijn tips voor de beste bezienswaardigheden en leukste excursies in Los Glaciares.

Los Glaciares is een gebied van superlatieven. Het decor wordt vaak als een van de meest indrukwekkende ter wereld gezien. Hier is het Andesgebergte een speelbal van de elementen. Het klimaat bepaalt hier het landschap, maar ook de dieren. De Campo Hielo del Sur (wat IJsvlakte van Zuidelijk Patagonië betekent) is de grootste ijsmassa na Groenland en de Zuidpool.

Het enorme gewicht perst het ijs via de talloze gletsjers de dalen in. Met zoveel kracht dat er zelfs nieuw landschap wordt gecreëerd; heuvels worden letterlijk verschoven. Rotsen worden gespleten en stenen worden meegesleurd en kilometers verderop gedropt. Talloze rivieren van smeltwater hollen langzaam de bodem uit. Als mens kun je maar een ding doen, je nietig voelen tussen al dit natuurgeweld.

De Perito Moreno-gletsjer is volgens wetenschappers erg bijzonder, omdat het één van de weinige gletsjers is die nog groeit. Of, in ieder geval niet terug trekt. Maar het is tevens één van de weinige gletsjers die vanaf land goed is te zien. Ook al komt de ijsmassa ‘slechts’ 60 meter boven het water uit. Hier is een bijzonder fenomeen te zien; terugtrekkend en voortschrijdend ijs, afhankelijk van de seizoenen. Met als gevolg dat je hier kunt wachten totdat een groot stuk ijs afbrokkelt en met veel lawaai in het water stort.

De Upsala-gletsjer is veel minder bekend dan Perito Moreno, maar de Upsala is veel groter. Hij is maar liefst 50 kilometer lang en 10 kilometer breed. Zijn onbekendheid komt vooral omdat hij alleen per boot (catamaran) is te bereiken. Deze gaan alleen vanuit Puerto Bandera in het noordelijke deel van het park.

Dit meer lag ooit achter de Perito Moreno-gletsjer. De oude vloedlijn is dan ook nog steeds goed te zien. Dit deel van het park is erg rustig (zeker wat toeristen aan gaat). Het is ideaal voor om te backpacken en kamperen in de wildernis. Het is onder meer mogelijk naar de top van de Cerro Cristal te lopen. Deze ligt op slechts 1282 meter hoogte, maar met een fraai uitzicht.

De Viedma-gletsjer is 5 kilometer breed en ligt in aan het Viedma-meer (dat uit smeltwater bestaat) in het noorden van het park. Het landschap rond het meer en de gletsjer is opmerkelijk. Door de eeuwenlange werking van het ijs, dat inmiddels is verdwenen, is het landschap relatief glad en kaal. De bodem heeft een opvallende bruine kleur. Ook deze gletsjer is alleen met een boot te bereiken. Waarbij je onder meer op en onder het ijs kunt lopen.

Cerro Fitz Roy is met 3.405 meter de hoogste berg van het park. Al wordt ook vaak 3.375 genoemd. Hier is het landschap geheel anders dan in het zuidelijke deel van het park. Steile rotsen en diepe kloven wisselen elkaar af. De omgeving is een ideaal wandelgebied voor de stevige trekker, maar een echte uitdaging voor bergbeklimmers. 

Fitz Roy is vernoemd naar Robert FitzRoy, de Britse kapitein van de Beagle die met Darwin de wereld rond trok. De berg kreeg de naam van de Argentijnse wetenschapper en ontdekkingsreiziger Francisco Moreno, als een soort eerbetoon. Overigens noemt de lokale bevolking, de Tehuelche, de berg Chaltén. Wat ‘rokende berg’ betekent, zij geloofden dat het een vulkaan was. De berg is te beklimmen, terwijl het basiskamp voor wandelaars een uitdaging is.

Deze bergpiek is (na Fitz Roy) met 3.128 meter (al wordt ook 3.104 genoemd) de hoogste berg van het gebied. Hij is beroemd om zijn ‘paddestoelen’, oftewel steile pieken met daarop ijs. De sterke wind zorgt voor deze vreemde witte bollen op de talloze rotspunten. De berg (en zijn omgeving) vormen een populair wandelgebied, al moet je wel enige bergervaring hebben. En een goede gids.

El Chaltén is een bergdorpje dat vlakbij Fitz Roy ligt. Het is pas in 1985 opgericht. In eerste instantie werd het vooral gebruikt door bergbeklimmers, maar tegenwoordig ook door wandelaars en natuurliefhebbers. Vanuit het dorpje heb je uitzicht op Fitz Roy (bij helder weer). De afstand naar El Calafate is 213 kilometer. El Chaltén heeft opvallend weinig voorzieningen, maar is wel per vliegtuig te bereiken.

El Calafate noemt zich de ‘hoofdstad van de gletsjers’. Het stadje ligt aan de zuidelijke kant van het Argentino-meer. Het is de beste plek om onder meer de Perito Moreno-gletsjer te verkennen. El Calafate heeft zelfs een internationale luchthaven en is een prima uitvalsbasis voor excursies.

Het Lago del Desierto, oftewel het woestijnmeer, ligt in het noorden van het park. Zo’n 37 kilometer ten noorden van El Chaltén. Ook dit is een wildernisgebied, waar niet al te veel toeristen komen. De grenspas met Chili is beroemd. En berucht, hier waren vroeger veel ongeregeldheden tussen nationalisten. Tegenwoordig kun je hier wandelen en kamperen. En ook de grens wandelend over steken.

Midden in de steppes ligt een versteend woud. En overblijfselen van dinosaurussen. Door de eeuwen heen heeft de wind en regen dit deel bloot gelegd. Bosque Petrificado La Leona laat zien dat hier ook miljoenen jaren geleden al bomen groeiden. Al waren de weersomstandigheden toen wel wat anders.

Op diverse plaatsen in dit gebied hebben archeologen overblijfselen van de vroegere bewoners gevonden. Waaronder ook rotstekeningen, die Punta Walichu beroemd hebben gemaakt. Zowel in diverse grotten als in de open lucht zijn tekeningen van de Tehuelche-cultuur gevonden. Volgens wetenschappers zijn de kleurentekeningen, waaronder afdrukken van handen, rond 4.000 v. Chr. gemaakt.

Met een gids ga je ijs op. Dit is een unieke excursie, die goed laat zien hoe ruig en mooi dit gebied is. Oftewel: wandel op Perito Moreno-gletsjer.

Wie het ijs van dichtbij wil meemaken moet het water op. En dan het liefst genieten van een kajak bij Perito Moreno.

Majestueuze bergen als Cerro Torre en Fitz Roy zijn magneten voor bergwandelaars. Enige ervaring is wel vereist, al kom je met een goede gezondheid en wilskracht ook ver. Vraag ter plekke naar de conditie van de diverse wandelpaden en zorg dat je lekker vroeg op pad gaat. Kijk goed om je heen, want wandelaars komen onderweg weleens een poema of een Andescondor tegen.

Wie graag van professionals leert heeft veel aan een foto-safari. Ook Glaciares staat vaak op de agenda voor een trip waar je met een professionele fotograaf op stap gaat. De nadruk ligt op weidse landschap en de dieren in het landschap. Ook bloemen komen aan bod, maar de grootste uitdaging is dé foto te maken die het gebied in één beeld weergeeft.

Vanaf het water zien de ijsmassa’s er toch anders uit. Het is mogelijk om met een catamaran langs de diverse ijsvelden te varen. Bijzonder is het ‘ijsbergkanaal’ waar je tussen de diverse ijsbergen door vaart. Met veel foto-momenten.

Wie gek is op skiën moet hier de berg op. Onder leiding van een ervaren gids klim je eerst omhoog om daarna naar beneden te skiën op verse sneeuw. Fysiek erg inspannend, maar de kans dat je de enige bent is honderd procent…

Op handen en voeten naar boven, maar dan wel met volledige beheersing van alle spieren. Wie het eens wil proberen kan hiervoor een speciale cursus volgen. Zodat je leert waar je grenzen liggen. En meestal liggen die hoger dan verwacht. Het gevoel dat je hebt als je boven bent is magistraal.

Wie een uitdaging zoekt kan in Los Glaciares zijn hart ophalen. Met klimijzers en bijlen kun je -bijna horizontaal- proberen het ijs te overwinnen. Een ijskoude manier om je grenzen te verleggen, maar het gevoel achteraf is het beste dat je kunt voelen.

Het gebied kent talloze wandelpaden. En de mogelijkheid je tent op te zetten op speciale plekken in het achterland. Het bezoekerscentrum in El Calafate heeft allerlei info over de mogelijkheden, voor beginners en ervaren trekkers. Let op: open vuur is verboden. Een van de beste plekken is Lago Roca in het uiterste zuiden.

Opmerkelijk genoeg is niet de Perito Moreno, maar de veel minder bekende Glaciar Upsala de grootste gletsjer in het park. Deze is maar liefst 10 kilometer breed. Op een catamaran kun je naar de ijstong varen, netjes tussen de vele brokken ijs door. De schepen vertrekken vanuit Puerto Bandera in het noorden van het park. Hou wel rekening met volle boten en strenge regels als je eenmaal in de buurt van het ijs bent. Tijdens de lunch mag je van boord, neem vooraf wat te eten mee en ga aan de rand van het water zitten. Dan pas voel je de kracht van de elementen om je heen. En kijk af en toe op de grond, hier liggen nog fossiele oesters die aantonen dat dit ooit een zee was.

Bij de Perito Moreno-gletsjer kun je wachten tot een brok ijs met luid kabaal in het water valt. Met soms een heuse vloedgolf. Dit spektakel is veilig vanaf de kant te zien, met een hapje en drankje bij de hand. Het ijs schuift hier dagelijks zo’n 2 meter op. Elke piep en kraak levert meteen reactie bij de toeristen op; de fotocamera’s in de hand. Soms breekt een brok ijs onder water af, om zich na enkele seconden uit het water te verheffen. Het is het wachten zeker waard. Vooral in de namiddag als de zon langzaam het ijs verlaat.

In dit natuurgebied kun je talloze dieren tegen komen. Zoals de poema (zelden), de guanaco (redelijk vaak), de vicuna (soms), maar ook vossen, nandoes en bijzondere vogels zoals de zwarthalszaan, Magelhaenspecht en Magelhaenganzen. hou dus je ogen open onderweg.

In Los Glaciares zijn diverse bijzondere natuurverschijnselen te zien. Zo groeit de Perito Moreno nog steeds, in tegenstelling tot veel andere gletsjers. Ook al beweren wetenschappers dat hij de laatste jaren niet meer groeit. Opmerkelijk is ook dat de Perito Moreno niet de grootste is. De iets verderop gelegen Upsala-gletsjer is een keer zo breed, 10 kilometer in plaats van 5 kilometer. Proporties die je je bijna niet voor kunt stellen.

Maar hier is nog iets bijzonders te zien. De Perito Moreno verliest zoveel ijs dat het water van de Brazo Rico-rivier soms wordt tegen gehouden. Waardoor het waterpeil soms wel 18 meter kan stijgen. Totdat de druk te groot wordt en het water met veel geweld een weg zoekt naar buiten. 

Dit spektakel wordt lokaal ‘rompamiento’ genoemd. Het valt voor wetenschappers niet te voorspellen wanneer het weer zal gebeuren. De laatste keer was in maart 2004, daarvoor gebeurde het in 1988. Het hele proces van scheurend ijs duurde maar liefst vier dagen …

De bossen in de lagere delen bestaan vooral uit diverse soorten schijnbeuken, die opvallen door hun krullende bladeren in het voorjaar en zomer. Ook hun gele kleur in de herfst en de complexe takkenstructuur die in de winter te zien is maakt ze bijzonder. Het past goed bij dit gebied dat bekend staat om zijn eindeloze vergezichten.

Het toerisme heeft inmiddels Los Glaciares gebied bereikt. En dan met name het avontuurlijk toerisme. Met talloze activiteiten als wandelen, rots- en ijsklimmen en kamperen. De stadjes El Calafate en El Chaltén, die beide ten oosten van het park liggen, vormen de uitvalsbasis voor de meeste bezoekers.

In dit berggebied moet je rekening houden met wisselende weersomstandigheden. De meeste activiteiten worden ondernomen tussen oktober en maart, als het weer het rustigst is en de temperaturen aangenaam. In de andere maanden zijn bepaalde delen vaak gesloten door sneeuw, terwijl dan ook het weer te onstuimig wordt.

Het kan hier ’s nachts erg koud zijn. Zelfs in de zomer (wat bij ons dus winter is). Wees daarom goed voorbereid als je gaat kamperen.

Als je meerdere dagen wilt gaan wandelen, laat dan altijd iemand weten wat je gaat doen. Er verdwalen hier jaarlijks nog mensen en een reddingsoperatie kan alleen slagen als de hulpverleners weten waar ze moeten zoeken.

Bergdorpjes als het beroemde El Calafate en El Chaltén hebben een vliegveld. Er worden directe verbindingen onderhouden met bijvoorbeeld Buenos Aires.